Drinkwatervoorziening Overijssel vraagt om verdere stappen

Vitens mag de drinkwaterwinning in Overijssel uitbreiden nadat het alarm sloeg bij de provincie over een dreigend drinkwatertekort. Maar er is méér nodig om de drinkwatervoorziening voor de lange termijn veilig te stellen.

De leveringszekerheid van drinkwater in Overijssel is in groot gevaar. Dat schreef Vitens begin dit jaar in een brief aan de provincie. De vraag naar drinkwater groeit, maar de (extra) mogelijkheden om grotere hoeveelheden water te winnen, blijven achter. De provincie Overijssel verstrekt Vitens vergunningen om jaarlijks een bepaalde hoeveelheid drinkwater te winnen. Van de ruim 25 waterwingebieden in de provincie, is er in 2020 slechts één niet volledig benut. En soms werd noodgedwongen het maximum zelfs overschreden.

“De vraag naar drinkwater is na een reeks extreem warme zomers zodanig toegenomen dat wij niet genoeg reserves meer hebben om overal te kunnen leveren. Vroeger was de beschikbaarheid van drinkwater vanzelfsprekend, dat is nu niet meer zo”, zegt Gerben Korten, Strategisch Omgevingsmanager bij Vitens.

Spanningsveld

In antwoord op de noodkreet van Vitens schrijft de provincie de problemen te erkennen. Op dit moment werken beide partijen noodgedwongen vooral aan oplossingen voor de korte termijn. Zo is er inmiddels ruimte gevonden om jaarlijks 3 miljoen kubieke meter water extra te winnen in Dalfsen en Ommen. Tegelijkertijd zitten Vitens, de provincie en waterschappen samen aan tafel om te werken aan een langetermijnperspectief voor een robuuste en klimaatbestendige drinkwatervoorziening in Overijssel.

Korten: “We zetten nu heel hard in op het beschikbaar komen van een aantal bronnen om aan onze leveringsplicht te voldoen. Ook de provincie zet daarop in. Daarbij kunnen we te maken krijgen met conflicterende regelgeving. Door wetgeving voor de instandhouding van Natura2000-gebieden is er minder ruimte om water uit de grond te halen. Ook de landbouw zal er iets van merken. We zien dat belangen niet altijd samengaan. Maar dat wil niet zeggen dat je elkaars belangen niet ziet. Ik vind dat wij binnen dat spanningsveld zij aan zij met agrariërs en natuurbeschermers moeten strijden. Met als centrale vraag: ‘Hoe kunnen we samen de wereld duurzamer maken?’”

Economische dilemma’s

Marjolijn Boot, Directeur Ruimte & Bereikbaarheid bij Provincie Overijssel, beaamt dat er verschillende belangen zijn rondom het gebruik van grondwater. Boot: “Naast die verschillende belangen zijn er ook economische dilemma’s. Vitens moet aanvragen van bedrijven weigeren, waardoor zij zich niet in Twente kunnen vestigen. Dat is ook voor ons als provincie vervelend, want dat helpt onze economie niet. Dat gaat wél over mensen en hun boterham. Overijssel zit bovendien met een grote woningbouwopgave de komende tien jaar. Deze woningen moeten ook aangesloten worden op water.”

Water besparen

Volgens Boot moeten daarom de mogelijkheden voor ‘slim, ander watergebruik’ worden onderzocht. Boot: “Daarnaast zullen we als BV Nederland anders naar water moeten kijken. Wetende dat we met steeds extremere hitte en wateroverlast te maken krijgen. Meer waterwinning wordt al gauw als oplossing genoemd. Maar waterbesparing is zeker zo belangrijk. Bedrijven en burgers moeten zuiniger met water gaan worden. Ik ken voorbeelden waarbij het bedrijven lukt om twintig tot dertig procent te besparen. Water besparen is één van de oplossingsrichtingen in de Adaptieve strategie drinkwatervoorziening Overijssel. Daarin trekken Vitens, de provincie en twee waterschappen gezamenlijk op. We onderzoeken de mogelijkheden voor import en export van water, hergebruik van water en nieuwe winning.”

Korten: “We zetten samen stappen om onze drinkwatervoorziening veilig te stellen. Wetende dat het aantal mensen in Nederland groeit en de drinkwatervraag groeit. Voorlopig althans, want ik hoop dat iedereen zuiniger met water zal omgaan. Iedere druppel die niet gebruikt wordt, hoef je ook niet op te pompen.”