Op weg naar een duurzaam waterecosysteem

Het is de ambitie van Vitens om samen met anderen te komen tot een nieuw duurzaam waterecosysteem. Wat bedoelen we daar precies mee en waarom is het zo belangrijk dat we in ons land anders omgaan met zoet water?

Omwenteling in ons denken

Van oudsher is het waterecosysteem in Nederland gericht op “droge voeten”. We zorgen dat al het regenwater en rivierwater zo snel mogelijk wordt afgevoerd naar de zee. De afgelopen jaren komen we er met z’n allen achter dat dit snelle wegpompen nadelig is voor het grondwaterpeil en daarmee voor de natuur, voor boeren en voor drinkwaterbedrijven als Vitens. Er is namelijk iets veranderd in ons klimaat. Het regent minder vaak en als het regent dan is dat zo hard dat de regen onvoldoende tijd heeft om ‘in de grond te trekken’. Met als gevolg dat er grote gebieden in Nederland structureel te droog zijn. Daarom pleit Vitens er samen met tal van andere betrokken organisaties voor om anders te gaan kijken naar het watersysteem. Om toe te werken naar een systeem waarbij alles gericht is op het vasthouden van zoet water, in plaats van zo snel mogelijk afvoeren. Dat is geen gemakkelijke opgave, maar wel een noodzakelijke.

Water vasthouden

Voorbeelden van water beter vasthouden zijn er heel veel. Zoals op de Veluwe, bij Epe. Hier wordt water in de bodem geïnfiltreerd dat uit een waterrijk gebied wordt gehaald om zo de natuur een handje te helpen. Een ander mooi voorbeeld is het project “ruimte voor de rivieren” van Rijkswaterstaat. Dat project laat zien dat we ‘moeten meeveren’ met hoe de natuur werkt. Vitens wil zich inzetten om samen met anderen steeds meer van dergelijke initiatieven te starten om het waterecosysteem in ons land volledig te verduurzamen.

Duurzame bronnen

Tot op heden pompt Vitens water op uit grondwaterbronnen om daar drinkwater van te maken. Dat is een heel duurzame manier van waterwinning, omdat er slechts minimale zuivering nodig is. En daar waar we vinden dat een bron niet duurzaam is of lijdt onder het lage grondwaterpeil gaan we op zoek naar een andere bron. Dit kan een grondwaterbron op een andere locatie zijn, maar we onderzoeken ook of andere vormen van bronnen mogelijk én voldoende duurzaam zijn.

Ons uitgangspunt is dat de impact van waterwinning op de natuur moet minimaal zijn; sterker nog, Vitens wil een positieve bijdrage leveren aan mens en natuur.

Panorama Waterland

Om onze waterhuishouding weer in balans te brengen met mensen en natuur, moet er veel gebeuren. Vitens werkt samen met provincies, waterschappen, natuurorganisaties en agrariërs om oplossingen te vinden. Samen zien we steeds vaker dat wij plannen maken voor de mens terwijl die plannen niet goed passen bij de natuur in dat gebied. Denk aan bedrijven die veel zoet water gebruiken, die kunnen zich beter niet vestigen op de hoge zandgronden in bijvoorbeeld Oost-Nederland. Of intensieve landbouw dichtbij wingebieden voor drinkwater, dat is ook geen goede combinatie.

In het concept Panorama Waterland dagen we elkaar uit om de realisatie van een duurzaam waterecosysteem samen vorm te geven. Water is daarin een leidend principe. Functies worden gecombineerd op een manier die aansluit bij de hydrologie en bodem van een gebied. En maatschappelijke opgaven worden in slimme combinaties opgepakt.