Natuur en drinkwater: altijd met elkaar verbonden

Kraanwater is een natuurproduct. Hoe schoner onze omgeving en de natuur, hoe minder we het drinkwater hoeven te zuiveren. En door duurzaam met drinkwater om te gaan, hoeven we minder grondwater op te pompen. Dat oppompen willen we bovendien doen met zo weinig mogelijk impact op de natuur. Het doel: een watersysteem dat in balans is.

Vitens maakt van grondwater drinkwater. Dit grondwater halen we uit prachtige natuurgebieden. Deze gebieden noemen we waterwingebieden. Grondwater is van zichzelf al behoorlijk schoon, want het water is door de natuur al gefilterd. We hoeven dit water daarom minder te zuiveren. Er komt dus bijna 'bronwater' uit jouw kraan.

Drinkwater is onderdeel van de waterkringloop

Al het water en drinkwater in de wereld staat met elkaar in verbinding. Dat komt omdat water steeds een rondreis maakt. Dit noemen we de waterkringloop. Zo verandert de waterdamp boven zee in regen, regen in grondwater, en daar maakt Vitens drinkwater van. Uiteindelijk belandt dat drinkwater weer in het riool, stroomt naar rivieren, en uiteindelijk naar zee. Dan is de cirkel weer rond.

Filter Nul: de bodem als eerste zuivering

Ons drinkwater sijpelt eerst als regen in de grond in één van de waterwingebieden van Vitens. Het kan wel honderden jaren duren voordat dit regenwater in een diepe bron terechtkomt. In die tijd gaat het regenwater door verschillende grondlagen heen. Het zand van deze lagen filtert het grondwater. Deze eerste zuiveringsstap noemen we ook wel Filter Nul. Hierdoor is het grondwater schoner dan bijvoorbeeld oppervlaktewater, zoals rivieren. Het is belangrijk dat we de waterwingebieden zo schoon en gezond mogelijk houden. Want hoe gezonder de natuur, hoe schoner de bodem en het grondwater. We hoeven het water zo minder te zuiveren.

Vitens als natuurbeheerder voor gezonde natuurgebieden

Vitens beheert 110 waterwingebieden. Een aantal hiervan is opengesteld voor publiek. Deze gebieden hebben allemaal een uniek karakter. Zo beheren we gebieden met bossen, heide, ecologische akkers en struikgewassen. Wij vinden dat een winning nooit een negatief effect mag hebben op de natuur. We monitoren goed wat het gevolg is van een waterwinning en passen ons beleid aan als dat beter is voor de natuur.

Positieve impact op natuur

We nemen onze taak als natuurbeheerder serieus. En we willen dat onze activiteiten een positieve impact hebben. Voor elk gebied kijken we hoe we de natuur een handje kunnen helpen. Hierbij laten we de natuur zoveel mogelijk haar gang gaan. Dit noemen we ecologisch natuurbeheer.

Waar mogelijk bouwen we natuurinclusief, waarbij onze productielocaties opgaan in de omgeving en we ruimte maken voor groen. We planten bomen en beschermen dieren. We maaien weinig, zodat de kruiden in het gras voor insecten kunnen bloeien.

Grote biodiversiteit zorgt voor meer balans

Deze inspanningen verhogen de kans op meer biodiversiteit in een gebied. Een gebied met een hoge biodiversiteit heeft veel soorten dieren en planten. Dit is voor een waterwingebied essentieel. De biodiversiteit houdt de natuur in balans. Die balans zorgt ook voor een gezonde bodem, en dus schoon grondwater. Een ander voordeel is dat de natuur met een hoge biodiversiteit zich beter aan klimaatverandering kan aanpassen.

Grondwaterkwaliteit staat onder druk

De afgelopen jaren staat de grondwaterkwaliteit onder druk. Dit komt onder andere door verontreiniging van de natuur, bodem en het grondwater. Dit gaat om ongewenste stoffen die niet in de natuur en het drinkwater horen. Denk aan: medicijnresten, mest, bestrijdingsmiddelen en chemicaliën. Door deze vervuiling tast het bodemleven aan. Het gevolg is dat er steeds meer zuiveringsstappen nodig zijn om goed drinkwater te maken.

Klimaatverandering zorgt voor minder grondwater

Ook klimaatverandering heeft invloed op het maken van drinkwater. We hebben steeds meer te maken met langere perioden van droogte, afgewisseld door hevige regenbuien. De droge perioden zorgen ervoor dat regen het grondwaterpeil op de hoge zandgronden niet aanvult. Hierdoor daalt het grondwaterpeil. Het gevolg is dat we minder grondwater hebben om drinkwater van te maken. Bij hevige regenbuien verdwijnt het meeste water direct in het riool en wordt via greppels afgevoerd. Het water heeft dan geen tijd om in de bodem te trekken. We moeten dus proberen zoveel mogelijk water vast te houden zodat het wel de grond in kan zakken.

Ons doel: elke druppel duurzaam

Ons doel is om zo min mogelijk water op te pompen. Als samenleving is het nodig om duurzamer met drinkwater om te gaan. En al het water dat we oppompen, willen we duurzaam winnen. Ook Vitens kijkt naar mogelijkheden om water te besparen. Dit doen we bijvoorbeeld door afvalwater te hergebruiken en regenwater op te vangen. Zo werken we aan een circulair watersysteem. Ook jij kan een steentje bijdragen door duurzamer met water om te gaan.

Samen naar een duurzaam watersysteem

Vitens streeft ernaar om zoveel mogelijk met partners samen te werken aan een duurzaam watersysteem. Bijvoorbeeld met boeren om bestrijdingsmiddelen te verminderen. Of met Staatsbosbeheer om een natuurgebied te herstellen. Ook gaan we langetermijnsamenwerkingen aan, zoals de Blauwe Agenda, waarin we proberen de natuur van de Utrechtse Heuvelrug te herstellen. Deze samenwerkingen zijn essentieel voor voldoende drinkwater in de toekomst.