Innovatie cruciaal voor toekomstige drinkwatervoorziening
Vitens moet de bedrijfsvoering aanpassen om ook in de toekomst voldoende drinkwater van goede kwaliteit te kunnen leveren. Daarvan zijn beleidsadviseur infrastructuur-strategie Rian Kloosterman en leading professional Doeke Schippers overtuigd. Volgens hen zijn innovatie- en onderzoeksprojecten onmisbaar om tot slimme en efficiƫnte aanpassingen te komen.Onze huidige drinkwaterinfrastructuur is niet toereikend voor 2050 of later," zegt Rian. "De flexibiliteit ontbreekt om de effecten van klimaatverandering aan te pakken. Tijdens warme en droge zomers zagen we al dat de vraag naar water in sommige gebieden onze vergunningslimieten overschreed, zoals op de hoge zandgronden in het oostelijke deel van ons gebied. Daar putten we water uit kwetsbare systemen, wat droogteschade vergroot. Met de versterkende effecten van klimaatverandering overwegen we mogelijk op termijn deze bronnen te sluiten."
“Op deze manier worden we minder afhankelijk van lokale omstandigheden en krijgt onze infrastructuur meer veerkracht”
‘’In sommige delen van ons gebied zijn deze problemen niet relevant. Daar putten we water uit diepere lagen met minimale invloed op de omgeving. We plannen om meer water uit deze bronnen te winnen en een transportnetwerk aan te leggen om het snel naar andere gebieden te brengen. Zo verminderen we onze afhankelijkheid van lokale omstandigheden en vergroten we de veerkracht van onze infrastructuur.’’
Rian vervolgt: “Het ontwikkelen van extra winningen en de aanleg van een transportnetwerk is een kwestie van lange adem. Daarom onderzoeken we nu de mogelijkheden om oppervlaktewater met membraanfiltratie te zuiveren, zodat we eventuele watertekorten de komende jaren al kunnen opvangen. Tegelijkertijd doen we met deze onderzoeksprojecten kennis op hoe we in de toekomst van andere waterkwaliteiten goed drinkwater kunnen produceren.”
“Softsensoren in combinatie met het dashboard zijn fantastische instrumenten om operators bij hun werkzaamheden te ondersteunen”
Kwaliteit beheersen
Naast een veerkrachtige infrastructuur streven we ernaar om de waterkwaliteit optimaal en realtime te beheren," voegt Doeke toe. "Het project SLIMM is hierop gericht. In eerste instantie plaatsten we veel sensoren bij een zuivering om continu alle procescondities te volgen, maar al snel bleek dit niet haalbaar vanwege het onderhoud en de kosten. We zijn daarom overgestapt op softsensoren, die met een beperkt aantal metingen de benodigde gegevens berekenen. Deze, samen met het dashboard, vormen een krachtig instrumentarium voor operatorondersteuning. Bovendien bieden de digitale tweelingen die binnen SLIMM zijn ontwikkeld, mogelijkheden om zuiveringsprocessen te verbeteren."
“De digitale tweelingen die binnen SLIMM zijn ontwikkeld, bieden goede mogelijkheden om zuiveringsprocessen te verbeteren”
Een andere langetermijndoelstelling, voortkomend uit onze duurzaamheidsambitie, is het efficiënt gebruiken van alles wat we uit de bodem halen," vervolgt Doeke. "Het onderzoek naar waterverlies bij omgekeerde osmose en de vacuümontgassingproef op Hammerflier zijn voorbeelden. Met membranen verwijderen we 99% van het methaan uit het grondwater, waardoor we puur methaan overhouden voor nuttig gebruik. Ook herwinnen we stoffen als calciumcarbonaat en humuszuur met selectieve scheidingstechnieken voor verkoop als nuttige grondstoffen. Verder onderzoeken we ijzerverwijdering met een pelletreactor, wat mogelijk een beter hergebruik oplevert van de reststroom of aanzienlijk lagere afvoerkosten. De pellets bestaan voornamelijk uit ijzer, terwijl het ijzerslib bij ontijzering met zandfilters voor 92% uit water bestaat."
Veilig en gezond
Rian: ‘’Vanzelfsprekend blijft ons hoofddoel op lange termijn om veilig en gezond drinkwater te produceren en te leveren. Dit is echter een grote uitdaging vanwege het toenemende aantal ongewenste, door de mens gemaakte stoffen in het milieu, zoals medicijnresten, bestrijdingsmiddelen en PFAS. Vooral omdat we in de toekomst steeds meer gebruik zullen moeten maken van bronnen met wisselende kwaliteit naast grondwater, vanwege klimaatverandering en toenemende piekvragen. Onderzoek naar nieuwe zuiveringsprocessen om deze stoffen effectief te verwijderen blijft daarom noodzakelijk.’’